Technologia budowlana pozwala dzisiaj na tworzenie niesamowitych architektonicznie konstrukcji, które były nie do pomyślenia jeszcze kilkadziesiąt lat temu. Zastosowanie wytrzymałych materiałów, które nie poddają się czynnikom zewnętrznym zwiększa również możliwości, jakie stoją przed projektantami. Jednak nawet najnowocześniejsze rozwiązania konstrukcyjne i architektoniczne myśli na miarę XXI wieku okazują się bezwartościowe, jeśli u podwalin nie stoją odpowiednie fundamenty.
Fundament podstawą każdego budynku
Pierwszą rzeczą przy rozpoczęciu jakichkolwiek robót budowlanych jest właściwe rozplanowanie fundamentów. Wbrew pozorom nie jest to oczywiste, ponieważ wielkość, kształt i rodzaj fundamentów w dużej mierze zależy od tego, co, gdzie i w jakiej technologii jest budowane. Różnicę widać głównie na przykładzie budynków mieszkalnych z piwnicami lub podziemnymi garażami, gdzie fundament znajduje się wyjątkowo głęboko w porównaniu np. z jednorodzinnym, piętrowym domem bez żadnego podpiwniczenia. Przed ich wytyczeniem należy wziąć pod uwagę też konstrukcję samego budynku, oddziałujące na niego siły, ale i grunt, na którym będzie on stał. Fundamenty wkopywane w ziemię sypką, o rozbitej strukturze, muszą cechować się większą stabilnością niż te, które wykonuje się w podłożu zbitym i twardym. Dodatkowo warto mieć też wiedzę o wodach gruntowych, aby uniknąć przykrych niespodzianek podczas kopania fundamentów.
Przygotowanie fundamentów
Samo wytyczenie fundamentów lepiej powierzyć specjaliście, zwłaszcza że wymaga to często odpowiedniej wiedzy technicznej (rozplanowanie przyłączy wody, gazu itp., umiejscowienia drzwi albo komina, wejścia do piwnicy). Ogromna dokładność i precyzja potrzebne są także przy wykonywaniu wykopu pod fundamenty. Niekiedy konieczne jest przeprowadzenie niwelacji terenu (wyrównania), co wiąże się z dowiezieniem lub wywiezieniem części ziemi. Oczywiście przed samym wykopem miejsce pod fundament powinno być oczyszczone i wykarczowane. O ile z drobniejszą roślinnością jak kwiaty koparka poradzi sobie bez problemu, o tyle większe systemy korzeniowe mogą znacznie spowolnić pracę. Na sam koniec przygotowań pod wykop fundamentów należy zdjąć wierzchnią warstwę ziemi, nazywanej przez fachowców humusem. To bardzo ważne, ponieważ jest to ziemia, która „pracuje”, a tym samym cechuje się niską stabilnością. Budowanie fundamentów w takim gruncie grozi nawet osiadaniem konstrukcji.
Dlaczego fundament jest tak ważny?
Mówiąc najprostszym językiem, fundament to wkopana w ziemię i zalana betonem podstawa, która utrzymuje stabilność podłoża, na którym następnie stawiane są budynki. Może występować w formie wzmocnionej na przykład metalowymi prętami, co zwiększa jego wytrzymałość. Chociaż fundament to element, którego nie widać ani z zewnątrz, ani z wewnątrz, jest jednocześnie najważniejszą jego częścią. To on odpowiada za stabilność konstrukcji, ale i jej trwałość. Bez fundamentów budynki narażone są z jednej strony na zawalenie, z drugiej na osiadanie w gruncie, co prowadzi najczęściej do pękania ścian albo ich przechyłu. Są niezbędne w zdecydowanej większości użytkowych konstrukcji budowlanych – domach jednorodzinnych, zabudowie wielorodzinnej, budynkach publicznych, sportowych itp. Coraz częściej nawet altany ogrodowe czy niewielkie wiaty garażowe również stawiane są na fundamentach, aby zwiększyć ich przyczepność i trwałość.
Wykop pod fundament
Mimo, że na pierwszy rzut oka przygotowanie wykopu pod fundament wydaje się prostym zadaniem, w praktyce okazuje się to zajęciem dość żmudnym i fizycznie męczącym. Dlatego w tym celu najlepiej zatrudnić firmę zajmującą się tego typu usługami i dysponującą odpowiednim sprzętem. Najczęściej będzie to koparka wyposażona w łyżkę kopiącą lub skarpową, dzięki której prace postępują o wiele szybciej. Sam wykop to nic innego jak roboty ziemne, które mają na celu wydobycie ziemi z miejsca, w którym fundament będzie wylewany. Trzeba jednak pamiętać, że prace te muszą być wykonane precyzyjnie, co oznacza zachowanie odpowiednich parametrów jak szerokość, długość czy przede wszystkim głębokość gotowego wykopu. Osoba odpowiedzialna za wykonanie wykopu powinna też zadbać o właściwe przygotowanie dna – równomiernie rozłożonej ziemi, na której nie mogą znajdować się żadne wzniesienia czy doły.
Mokre grunty i zalanie wykopu
Niekiedy budynki stawiane są w miejscach cechujących się dużym przepływem wód gruntowych lub po prostu na gruntach podmokłych. Nie wyklucza to w żadnym stopniu możliwości budowy, sprawia jednak, że konieczne jest zastosowanie dodatkowych rozwiązań już na etapie przygotowania wykopu pod fundament. Rozwiązaniem może być podwyższenie terenu, czyli nawiezienie dodatkowej warstwy ziemi albo zastosowanie drenażu opaskowego. Podczas kopania fundamentów warto też wyposażyć się na przykład w pompę szlamową, która będzie usuwała nadmiar pojawiającej się ewentualnie wody i ułatwi całość prac. Najlepiej zaś po prostu zdać się na specjalistów, którzy mają doświadczenie w wykopach pod fundamenty i pomogą dobrać jak najlepsze rozwiązanie.
